Η ιστορία των προσωπικών υπολογιστών
Δεκαετία 90 - 2000

Η δεκαετία του 90 χαρακτηρίζεται από την τυποποίηση των υπολογιστών, τη νίκη της Microsoft στους προσωπικούς υπολογιστές και τον ερχομό του Ιντερνετ.

H τυποποίηση των υπολογιστών

Λέγοντας τυποποίηση εννοούμε πως η πλειοψηφία των υπολογιστών ακολουθεί πλέον ένα μοντέλο συμβατότητας. Οι σκληροί δίσκοι, οι επεξεργαστές, οι κάρτες γραφικών και οι μητρικές ακολουθούν κοινά πρότυπα. Το κοινό πρότυπο που επικρατεί είναι αυτό των κλώνων του IBM PC που ξεκίνησε την προηγούμενη δεκαετία και έμελε να γίνει η απόλυτη νόρμα. Η τυποποίηση και η συμβατότητα πάνε πακέτο με το κοινό λογισμικό. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε να κάνουμε με καθαρή νίκη της εταιρίας Microsoft. Η εταιρία του Bill Gates κυριαρχεί στον χώρο των υπολογιστών αρχικά με τα Windows 3.1 και τέλος με τα Windows 95 και 98. Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε πως όλοι οι υπολογιστές της δεκαετίας “τρέχουν” Windows. Το κοινό λογισμικό και η τυποποίηση έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Οι υπολογιστές πλέον “μιλάνε” μεταξύ τους σε αντίθεση με την προηγούμενη δεκαετία που η ασυμβατότητα ήταν κανόνας και το λογισμικό προσαρμοσμένο στο συγκεκριμένο υπολογιστή.

Στη δεκαετία του 90 όλοι οι υπολογιστές μοιάζουν τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά. Διαφοροποιούνται στις επιλογές των εξαρτημάτων οι οποίες γίνονται είτε από τις εταιρίες και τα καταστήματα λιανικής πώλησης είτε ακόμα και από τον ίδιο τον χρήστη. Αυτό ακριβώς όμως είναι και το μειονέκτημά τους. Δεν υπάρχει “ψυχή” και “χαρακτήρας” μεταξύ των διάφορων συστημάτων υπολογιστών. Όλοι είναι ίδιοι. Οι λίγες εταιρίες που επέλεξαν να διαφοροποιηθούν φαίνεται να έχουν οικονομικά προβλήματα ενώ αρκετές εταιρίες της προηγούμενης δεκαετίας δηλώνουν πτώχευση. Το νέο πρότυπο θέλει τους υπολογιστές να τα κάνουν όλα. Είναι καλοί κυρίως στις επαγγελματικές εφαρμογές αλλά με την κατάλληλη κάρτα γραφικών μπορούν να αντεπεξέλθουν και στα παιχνίδια.

Επιδόσεις

Πολλοί περιορισμοί που ταλαιπωρούσαν τους χρήστες των πρώτων υπολογιστικών συστημάτων φαίνεται να μην υπάρχουν. Επεξεργαστές όπως ο 386 και ο 486 με συχνότητες ως και 66 MHz γίνονται προσιτοί για τους περισσότερους ήδη από την αρχή της δεκαετίας. Οι υπολογιστές λίγο μετά το 90 μπορούν να έχουν πλέον από 2 έως 8 MB μνήμης. Μπορεί η μνήμη να ήταν 1000 φορές μικρότερη σε σύγκριση με τα στάνταρ του 2010 αλλά τότε φάνταζε τεράστια σε σχέση με τα λίγα KB των προηγούμενων ετών. Ο επεξεργαστής που κυριάρχησε λόγω των υψηλών επιδόσεων του ήταν ο Pentium με τα μοντέλα Pentium, Pentium Pro και Penutium II τα οποία εμφανίστηκαν μέσα στη δεκαετία και έδωσαν ώθηση στις δυνατότητες των υπολογιστών. Τα νέα συστήματα έχουν αρκετή ισχύ και μνήμη ώστε να διαχειρίζονται με σχετική άνεση το γραφικό περιβάλλον των παραθυρικών λειτουργικών συστημάτων που κυριαρχούν τελικά μέχρι το τέλος της χιλιετίας.

Γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας

Μπορεί τη δεκαετία του 80 να είχαμε τους πρώτους προσωπικούς υπολογιστές με γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας, ωστόσο για τις μεγάλες καταναλωτικές μάζες αυτοί οι υπολογιστές ήταν μακρινό όνειρο. Στην εποχή της κυριαρχίας των κλώνων PC στα τέλη της δεκαετίας του 80 οι περισσότεροι υπολογιστές χρησιμοποιούσαν MS-DOS. Ένα λειτουργικό γραμμής εντολής με μόνο μια εφαρμογή να μπορεί να λειτουργεί κάθε φορά.

Τα πράγματα αλλάζουν για την πλειοψηφία των κατόχων υπολογιστών της δεκαετίας του 90 με την έλευση των Windows 3.1 το 1992. Με πρωτόγονο παραθυρικό περιβάλλον για τα σημερινά δεδομένα τα Windows 3.1 φαντάζουν εξωπραγματικά για την εποχή τους. Οι χρήστες που ήταν συνηθισμένοι στο DOS σοκάρονται βλέποντας πως μπορούν να έχουν 2 διαφορετικές εφαρμογές ανοιχτές τη μια δίπλα στην άλλη. Η δυνατότητα δε του να μπορεί κάποιος να κάνει αντιγραφή και επικόλληση σε κείμενο και γραφικά από τη μια εφαρμογή στην άλλη σηματοδοτεί μια νέα εποχή στις δυνατότητες των προσωπικών υπολογιστών.

Το λογισμικό της εποχής

Τη δεκαετία του 90 είχαμε την κυριαρχία του Microsoft Office. To Office με εφαρμογές όπως το Word, το Excel και την Access γίνεται στάνταρ στις εφαρμογές γραφείου. Παλιοί παίκτες όπως το υπολογιστικό φύλλο Lotus 1-2-3 και ο διάσημος επεξεργαστής κειμένου της δεκαετίας του 80 WordPerfect βγαίνουν εκτός ανταγωνισμού. Ο βασικός λόγος του αφανισμού πολλών πακέτων λογισμικού ήταν πως οι εταιρίες που ανταγωνίζονταν με την Microsoft δεν διαμόρφωσαν το λογισμικό τους στις απαιτήσεις του νέου γραφικού και πολυπαραθυρικού περιβάλλοντος των Windows. H Microsoft φτιάχνοντας η ίδια το λειτουργικό σύστημα των υπολογιστών είχε το πλεονέκτημα να προσαρμόζει συνολικά το λογισμικό της με τις ανάγκες του λειτουργικού.

Ο ρόλος της Microsoft

Η Microsoft αξίζει σίγουρα μια ξεχωριστή αναφορά στην παρουσίαση της δεκαετίας του 90. Η εταιρία ιδρύθηκε αρκετά χρόνια πριν, το 1975, από τον Μπιλ Γκέιτς και τον Πολ Άλεν στις ΗΠΑ. Αρχικά η Microsoft ήταν μια μικρή εταιρία λογισμικού που προσπαθούσε να επιβιώσει πουλώντας μια έκδοση της γλώσσας προγραμματισμού Basic σε διάφορους κατασκευαστές υπολογιστών. Η εταιρία γνωρίζει σημαντική άνοδο μετά τη συνεργασία της με την IBM το 1981, πουλώντας το λειτουργικό σύστημα DOS στους προσωπικούς υπολογιστές που λανσάρει η μεγάλη εταιρία την ίδια χρονιά. Επίσης την ίδια δεκαετία αναπτύσσει εφαρμογές όπως είναι το Word και το Excel ενώ ιδιαίτερη σημασία έχει και η συνεργασία της με την εταιρία Apple για την ανάπτυξη λογισμικού για τον υπολογιστή Macintosh. Σαφώς επηρεασμένη από το γραφικό περιβάλλον του νέου υπολογιστή της Apple, ο Bill Gates συνειδητοποιεί πως το γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας είναι το μέλλον στους προσωπικούς υπολογιστές. Τα Windows 1.0 εμφανίζονται το 1985 με έντονες επιρροές από το λειτουργικό της Apple.

Το γεγονός όμως που καθόρισε την κυριαρχία της Microsoft τη δεκαετία του 90 ήταν η εξάπλωση των κλώνων του IBM PC και η ανάγκη των καταναλωτών για συμβατότητα και κοινό λογισμικό. Έτσι η Microsoft κατάφερε να προσφέρει το βασικό πρόγραμμα χωρίς το οποίο δεν μπορεί να λειτουργήσει ο υπολογιστής, που δεν είναι άλλο από το λειτουργικό σύστημα. Το έκανε με συνέπεια, με επιμονή και προσήλωση. Τα Windows 1.0 το 1985 μπορεί να ήταν ένα ελαττωματικό και αδύναμο λειτουργικό σύστημα, οι διάδοχοί του όμως ξεπέρασαν πολλές αδυναμίες του και έμελε να κυριαρχήσουν στην αγορά.

Τα windows 3.1 βγαίνουν το 1992 και δείχνουν το μέλλον. Τον Αύγουστο του 1995 η Microsoft παρουσιάζει τα Windows 95 που σημειώνουν τεράστια εμπορική επιτυχία και ήταν το λειτουργικό σύστημα με τις περισσότερες πωλήσεις. Τα Windows 95 μαζί με τα windows 98 που θα βγουν 3 χρόνια αργότερα κυριαρχούν στο χώρο των προσωπικών υπολογιστών σε ποσοστό πάνω από 90% παγκοσμίως. Η Microsoft ουσιαστικά μονοπωλεί την αγορά με ότι αρνητικό ή θετικό αυτό συνεπάγεται.

Η γέννηση του Linux

Το 1991 ο φοιτητής Linus Torvald αποφασίζει να φτιάξει το δικό του πυρήνα λειτουργικού συστήματος βασισμένο στο Unix. Η απόφαση του ήταν απόρροια της απογοήτευσής του από την λειτουργία του DOS αλλά και της πολύ υψηλής τιμής άδειας γνωστών λειτουργικών συστημάτων, όπως ήταν το UNIX. Έτσι ξεκινάει ένα πρότζεκτ, χωρίς ιδιαίτερες προσδοκίες, για να φτιάξει έναν πυρήνα λειτουργικού που θα μοιάζει στη λειτουργία του με το γνωστό Unix. Το πρότζεκτ παίρνει την ονομασία Linux από το όνομά του και αποκτάει αναπάντεχη δημοτικότητα βοηθώντας μελλοντικά στην ανάπτυξη ελεύθερων λειτουργικών συστημάτων μέσα στα επόμενα χρόνια. Πάνω από 100 προγραμματιστές εργάστηκαν πάνω στο Linux και το 1994 εμφανίστηκε η πρώτη έκδοση. To Linux συνδυάστηκε με το εγχείρημα για το ελεύθερο λογισμικό GNU που είχε ξεκινήσει την προηγούμενη δεκαετία. Έτσι δημιουργήθηκαν διάφορα λειτουργικά βασισμένα στο Linux όπως το Debian και το Red Hat Linux. Εκδόσεις του Linux άρχισαν να χρησιμοποιούνται σε μεγάλες εφαρμογές όπως σε εξυπηρετητές παγκόσμιου ιστού.

Η ανάπτυξη του Linux έφερε στο προσκήνιο το κίνημα για το ελεύθερο λογισμικό. Το κίνημα αυτό δημιουργεί μια αντίρροπη δύναμη στην κυριαρχία των ιδιωτικών λογισμικών κυρίως της Microsoft και βοηθάει μακροπρόθεσμα να αναπτυχθεί ελεύθερο λογισμικό αλλά και ανοιχτού κώδικα. Αξίζει να αναφέρουμε τις τέσσερις βασικές ελευθερίες στις οποίες βασίζεται το εν λόγω κίνημα:

• Ελευθερία 0: Ελευθερία χρήσης του προγράμματος για οποιονδήποτε σκοπό.
• Ελευθερία 1: Ελευθερία μελέτης και τροποποίησης του προγράμματος.
• Ελευθερία 2: Ελευθερία αντιγραφής του προγράμματος.
• Ελευθερία 3: Ελευθερία βελτίωσης του προγράμματος και επανέκδοσης του, προς το συμφέρον της κοινότητας των χρηστών.

Οι ελευθερίες 1 και 3 προϋποθέτουν την πρόσβαση των χρηστών στον πηγαίο κώδικα του λογισμικού. Τέλος να σημειωθεί πως το λογισμικό ανοικτού κώδικα δεν είναι ελεύθερο με βάσει τις ελευθερίες που αναπτύχθηκαν παραπάνω αφού επιτρέπει μεν την πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα αλλά από εκεί και πέρα τα πνευματικά δικαιώματα μπορεί να ανήκουν αποκλειστικά στον δημιουργό. Το σημαντικό όμως είναι πως με αρχή το Linux άνοιξε μια πόρτα σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο η κοινωνία να στοχαστεί τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του ιδιωτικού και του ελεύθερου λογισμικού και να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις.

Αποθηκευτικός χώρος

Ο αποθηκευτικός χώρος τη προηγούμενη δεκαετία ήταν ελάχιστος. Οι περισσότεροι υπολογιστές αποθήκευαν τα δεδομένα σε δισκέτες με αποτέλεσμα ο χρήστης να έχει στη διάθεση του μερικά MByte για τις εφαρμογές και τα αρχεία του. Το μέγεθος των δισκετών ήταν αρκετό για αποθήκευση κειμένων, και εμπορικών δεδομένων, ωστόσο τη δεκαετία του 90 τα γραφικά στους υπολογιστές και οι δυνατότητες για ψηφιακή αποθήκευση εικόνας, ήχου και βίντεο αναγκάζουν τους κατασκευαστές να βρουν λύσεις πέρα από τις δισκέτες για τις μεγάλες ανάγκες σε αποθηκευτικό χώρο. Το μέλλον ανήκει στους υπολογιστές με σκληρούς δίσκους των οποίων το μέγεθος αυξάνεται γεωμετρικά. Στη δεκαετία του 90 δεν εννοείται υπολογιστής χωρίς σκληρό δίσκο.

Ο σκληρός δίσκος

Το 90 οι σκληροί δίσκοι γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι των υπολογιστών, αυξάνουν τις δυνατότητές τους και βελτιώνουν την εμπειρία χρήσης. Πλέον δε χρειαζόταν οι χρήστες να βάζουν και να βγάζουν δισκέτες προκειμένου να τρέξουν μια εφαρμογή. Όλες οι εφαρμογές βρίσκονταν μέσα στον υπολογιστή και υπάρχει και αρκετός χώρος για τα αρχεία που αποθηκεύει ο χρήστης. Οι δισκέτες χρειάζονται μόνο για την αρχική εγκατάσταση των εφαρμογών και για τη μετακίνηση δεδομένων από υπολογιστή σε υπολογιστή. Οι σκληροί δίσκοι στις αρχές της δεκαετίας έχουν μέγεθος μόνο μερικές δεκάδες MB. Για παράδειγμα το 1994 ένα δημοφιλές μοντέλο υπολογιστή ήταν με επεξεργαστή 486 και σκληρό δίσκο 400 MB. Δηλαδή 1000 φορές μικρότερο από την συνηθισμένη χωρητικότητα που έχουν οι υπολογιστές από το 2010 και μετά. Στο τέλος της δεκαετίας όμως οι σκληροί δίσκοι θα έχουν μέγεθος μερικά GB.

Η δισκέτα φτάνει στα όρια της

Με το πέρασμα των χρόνων οι εφαρμογές και τα αρχεία μεγαλώνουν σε μέγεθος με αποτέλεσμα η δισκέτα να είναι ένα ανεπαρκές μέσο. Για να γίνει κατανοητό αυτό αξίζει να σημειώσουμε πως τα Windows 95 κυκλοφόρησαν σε έκδοση με 13 δισκέτες ειδικής διαμόρφωσης ενώ υπήρχαν εκδόσεις του Office που έπρεπε να βγάζεις και να βάζεις πάνω από 30 δισκέτες για να πραγματοποιηθεί η εγκατάσταση. Τέτοιες καταστάσεις οι χρήστες δεν έζησαν ούτε τη δεκαετία του 80. Ήταν φανερό πως οι δισκέτες δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της εποχής. Ούτε οι εφαρμογές, ούτε τα αρχεία των χρηστών τα οποία πλέον μπορούσαν να είναι φωτογραφίες και βίντεο, δεν μπορούσαν να μεταφερθούν με δισκέτες.

To CD

Η είσοδος του CD στους προσωπικούς υπολογιστές άλλαξε τα δεδομένα. Το CD πέρα από τη λειτουργία του σαν μέσο παραγωγής ήχου μπορούσε να φιλοξενήσει 700 Mb ψηφιακών δεδομένων. Το μέγεθος του CD πολλές φορές ξεπερνούσε τη χωρητικότητα των σκληρών δίσκων της εποχής και έλυνε τα χέρια των χρηστών που ήθελαν να μεταφέρουν μεγάλο όγκο δεδομένων. Τέρμα πια η εγκατάσταση προγραμμάτων με την εναλλαγή δισκετών. Οι κατασκευαστές λογισμικού δε χρειάζεται να κάνουν οικονομία στα δεδομένα προκειμένου να χωρέσουν σε δισκέτες. Οι νέες δυνατότητες αποθήκευσης δίνουν πλέον τη δυνατότητα για αποθήκευση νέων τύπου αρχείων εικόνας, βίντεο, ήχου και σύνθετων γραφικών.

Είναι η εποχή που δειλά δειλά γίνεται η εισαγωγή των πολυμέσων με τον δημοφιλή για την εποχή όρο “multimedia”. Αρχεία ήχου, εικόνας και βίντεο συνδυάζονται σαν μια ενότητα μαζί με κείμενο για να συμπληρώσουν την εμπειρία του χρήστη που μέχρι τότε περιοριζόταν στην προβολή κειμένου μέσω Pdf με την συνοδεία στην καλύτερη περίπτωση κάποιων γραφικών. Οι κάρτες ήχου της εποχής υποστηρίζουν ψηφιακή εκτέλεση ήχου εφάμιλλη με αυτή των φθηνών στερεοφωνικών συστημάτων, οι κάρτες γραφικών υποστηρίζουν πραγματικό χρώμα, και υπάρχει η δυνατότητα προβολής βίντεο χαμηλής σχετικά ανάλυσης. Όλες αυτές οι δυνατότητες βοηθούν στην εξάπλωση των πολυμεσικών εφαρμογών όπως είναι οι ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες.

Οι ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες

Η Encarta αποτελεί μια από τις πρώτες ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες η οποία εκμεταλλευόταν τις νέες δυνατότητες των μηχανημάτων σε απόδοση πολυμέσων και χωρητικότητα. Η λογική του να έχει κάποιος μια εγκυκλοπαίδεια στον υπολογιστή του θα ήταν άπιαστο όνειρο την προηγούμενη δεκαετία. Το 1993 όμως η Microsoft μέσα σε ένα CD μπορεί να χωρέσει πάνω από 25.000 άρθρα και 5.000 εικόνες. Καθόλου άσχημα για μια εποχή που το να βρεις μια φωτογραφία υψηλής ανάλυσης ήταν υπόθεση. Η εγκυκλοπαίδεια πουλιέται στην εξωφρενική τιμή των 400 δολαρίων αρχικά, ενώ τα επόμενα χρόνια η τιμή θα πέσει κάτω από τα 100 δολάρια. Η Encarta αποτελούσε όμως μια φαντασίωση στον χώρο των υπολογιστών που γίνεται πραγματικότητα. Ενώ οι τόμοι με τις εγκυκλοπαίδειες πιάνουν ένα σεβαστό χώρο στη βιβλιοθήκη του σαλονιού μας, σε ψηφιακή μορφή μπορούν να χωρέσουν σε μερικά CD. Δεν είναι όμως μόνο ο μικρότερος χώρος που πιάνει η ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια. Το νέο μέσο πρόσφερε δυνατότητες αδιανόητες για την παραδοσιακή τυπογραφία. Πλέον τα λήμματα της εγκυκλοπαίδειας δεν ήταν σκέτο κείμενο αλλά συνοδεύονται από ήχο και βίντεο. Η Microsoft Encarta ήταν σίγουρα μια ματιά στο μέλλον.

Cinemania

Αντίστοιχο προϊόν είναι και η Cinemania της ίδιας εταιρίας που κυκλοφορεί το 1992 και αντικείμενο της ήταν ο κινηματογράφος. Μια βάση δεδομένων από χιλιάδες ταινίες με αντίστοιχες κριτικές και πληροφορίες όπως είναι το καστ της παραγωγής, φωτογραφίες, και αντίστοιχες κριτικές. Τα βίντεο ειδικά, ήταν αποκάλυψη για την εποχή. Η ιδέα του να μπορεί κάποιος να παρακολουθεί απόσπασμα από την αγαπημένη του ταινία έστω και σε πολύ μικρή ανάλυση ήταν κάτι ριζοσπαστικό. Φυσικά υπήρχαν και περιορισμοί όπως η χαμηλή ποιότητα στις εικόνες και στα βίντεο αλλά κυρίως η αδυναμία του μέσου να ανανεώνεται σε υλικό κάτι πολύ βασικό στο χώρο του κινηματογράφου που κάθε χρόνο βγαίνουν εκατοντάδες παραγωγές.

Τα παιχνίδια

Οι υπολογιστές της δεκαετίας του 90 δεν είναι προορισμένοι για παιχνίδια. Το ρόλο αυτό θα τον αναλάβουν οι κονσόλες παιχνιδιών που ξεπηδούν την ίδια εποχή όπως είναι το Playstation. Παρά το γεγονός πως οι υπολογιστές είναι αρκετά πιο ισχυροί από την προηγούμενη δεκαετία, δεν υπάρχει η ίδια “κουλτούρα” παιχνιδιών στους κατόχους PC. Λιγότεροι αναλογικά τίτλοι και λιγότερος ενθουσιασμός χαρακτηρίζουν την περίοδο. Ωστόσο είναι η εποχή που κάτι νέο κυριαρχεί στο χώρο και δεν είναι άλλο από τα τρισδιάστατα παιχνίδια τα οποία δημιουργούν νέους ορίζοντες στα video games. Τίτλοι σαν το Doom και το Half Life αφήνουν εποχή και εξάπτουν τη φαντασία των gamer. Αργότερα οι εξελιγμένες κάρτες γραφικών που κυκλοφορούν εκείνη την εποχή δίνουν τη δυνατότητα στους κατόχους PC να τρέξουν πιο σύνθετα παιχνίδια όπως το Quake, το Unreal το Fifa και άλλους τίτλους.

Το MP3

Το ΜΡ3, είναι ένα δημοφιλές πρότυπο ψηφιακής κωδικοποίησης ήχου, και εφευρέθηκε από μία ομάδα Γερμανών μηχανικών του Ιδρύματος Fraunhofer. Τα αρχεία MP3 έχουν το πλεονέκτημα να είναι πολύ μικρότερα σε μέγεθος από τα αντίστοιχα ψηφιακά αρχεία ήχου των CD χωρίς όμως να υπολείπονται αισθητά σε ποιότητα. Το πρότυπο αυτό αγκαλιάστηκε από τους χρήστες μια που επέτρεπε τη γρήγορη μεταφορά αρχείων μουσικής. Για παράδειγμα ένα CD που χωρούσε μόλις 20 τραγούδια σε μορφή CD υψηλής ποιότητας, στη νέα μορφή MP3 χωράει 200 τραγούδια σε ποιότητα αρκετά κοντά με αυτή που πρόσφερε ο οπτικός δίσκος.

Το MP3 έφερε επανάσταση στην εύκολη μεταφορά αρχείων από υπολογιστή σε υπολογιστή η οποία σε συνδυασμό με την εξάπλωση του ίντερνετ και την αύξηση των ταχυτήτων σύνδεσης προκάλεσε την έκρηξη της ακρόασης ψηφιακής μουσικής στην επόμενη δεκαετία.

Η γέννηση του παγκόσμιου ιστού και η εξάπλωση του ίντερνετ

Το ίντερνετ δεν ξεκίνησε τη δεκαετία του 90. Η ιστορία του έχει τις ρίζες του δεκαετίες πριν. Φοιτητές πανεπιστημίων χρησιμοποιούσαν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ήδη από τη δεκαετία του 80 και την υπηρεσία FTP για να κατεβάζουν αρχεία από Server του Πανεπιστημίου ενώ οι ρίζες του διαδικτύου φτάνουν στη δεκαετία του 60. Αυτό όμως που απογείωσε το ίντερνετ είναι η δημιουργία του παγκόσμιου ιστού. To γνωστό μας WWW είναι επινόηση του Τιμ Μπέρνερς-Λι και παρουσιάστηκε το Νοέμβριο του 1990. Ο Τιμ Μπέρνερς-Λι εργαζόταν ως σύμβουλος μηχανικός προγραμματισμού στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων στο γνωστό μας CERN. Ο ίδιος έφτιαξε μια πλατφόρμα που εκμεταλλευόταν τις τεχνολογίες του διαδικτύου προκειμένου να προβάλλει άρθρα που ενδιέφεραν τον οργανισμό. Ο παγκόσμιος ιστός, που είναι η ελληνική ονομασία του WWW (World Wide Web), εξαπλώθηκε γρήγορα και από εκεί που περιείχε μερικές δεκάδες ιστοσελίδες έφτασε να έχει μερικά εκατομμύρια στο τέλος της δεκαετίας. Από την άλλη οι οργανισμοί τηλεπικοινωνίας σε όλο τον κόσμο άρχισαν να προσφέρουν συνδέσεις για το διαδίκτυο πάνω στις υπάρχουσες τηλεφωνικές γραμμές. Αρχικά η διείσδυση στα νοικοκυριά ήταν μικρή, ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Σε όλη την διάρκεια της δεκαετίας, λίγοι είχαν σύνδεση και αυτή είχε περιορισμούς και μικρές ταχύτητες λήψης και αποστολής δεδομένων.

Τα πρώτα χρόνια του παγκόσμιου ιστού

Τα πρώτα χρόνια του παγκόσμιου ιστού ο χρήστης τα βιώνει σαν ντε ζαβού της ανάπτυξης των υπολογιστών της δεκαετίας του 80. Με τον ίδιο τρόπο που υπήρχαν πολλοί περιορισμοί και πειραματισμοί αρχικά στη δεκαετία του 80 στο χώρο των υπολογιστών κάτι αντίστοιχο υπήρχε και στο χώρο του ίντερνετ. Oι συνδέσεις των υπολογιστών είναι πολύ αργές. Τα μόντεμ λειτουργούσαν με ταχύτητες 28.8 Kbps και 56 Kbps. Αυτό σημαίνει πως στην καλύτερη περίπτωση ο χρήστης μπορούσε να κατεβάσει δεδομένα με 7 KB το δευτερόλεπτο. Αν κάνουμε κάποιους πρόχειρους υπολογισμούς θα δούμε πως για μια εικόνα των 1,4 MB θα χρειαζόταν 200 δευτερόλεπτα για να γίνει η λήψη της. Κάτι περισσότερο δηλαδή από 3 λεπτά χρόνου για να κατέβει μια υψηλής ανάλυσης φωτογραφία που με μια νορμάλ ταχύτητα διαδικτύου του 2015 θα κατέβαινε σε το πολύ σε δύο δευτερόλεπτα. Έτσι δεν ήταν περίεργο ο υπολογιστής να χρειάζεται πάνω από μια ώρα για να κατεβάσει από κάποιον FTP Server μερικές εικόνες. Το αστείο είναι πως τα πρώτα χρόνια οι υπολογιστές ήταν τόσο αργοί στη λήψη αρχείων από το διαδίκτυο που οι χρήστες κατέβαζαν φωτογραφίες με τον ίδιο τρόπο που μια δεκαετία αργότερα θα κατεβάζουν ταινίες σε υψηλή ανάλυση.

Πέρα όμως από τις αργές συνδέσεις το να ανακαλύψει κάποιος τις λίγες ιστοσελίδες που υπήρχαν διαθέσιμες δεν ήταν και το πιο εύκολο πράγμα. Έτσι φυσική ανάγκη της εποχής ήταν να δημιουργηθούν κατάλογοι με ιστοσελίδες. Οι κατάλογοι ήταν πολλές φορές έντυποι σαν του χάρτινους τηλεφωνικούς καταλόγους ενώ άλλες φορές ήταν ψηφιακοί. Κάποιες ιστοσελίδες έπαιζαν το ρόλο του καταλόγου όπως για παράδειγμα η γνωστή ακόμα και στην εποχή μας Yahoo. Η Yahoo ξεκίνησε σαν κατάλογος ιστοσελίδων. Η εξέλιξη της ιδέας του καταλόγου οδήγησε στις μηχανές αναζήτησης και το 1998 ξεκινάει τη λειτουργία της η ιστοσελίδα Google προσφέροντας στο κοινό απλή και αποτελεσματική αναζήτηση με βάση τις λέξεις κλειδιά που πληκτρολογούσε ο επισκέπτης. Η αναζήτηση ιστοσελίδων δε χρειαζόταν να γίνει ψάχνοντας ιεραρχικά κάποιον κατάλογο χωρισμένο σε κατηγορίες. Αρκούσαν μερικές λέξεις κλειδιά ή μια περιγραφή και η μηχανή αναζήτησης της Google φρόντιζε να παρουσιάσει τους καλύτερους συνδέσμους που ικανοποιούν τα κριτήρια. Υπήρχαν και άλλες μηχανές αναζήτησης όπως η σελίδα Lycos, η AltaVista και WebCrawler αλλά η Google πολύ σύντομα έγινε ο απόλυτος άρχοντας στις μηχανές αναζήτησης.

Οι άλλοι υπολογιστές

Στο παραπάνω κείμενο εννοήθηκε πως μιλάμε για υπολογιστές συμβατούς με το πρότυπο της IBM όπως είχε οριστεί την προηγούμενη δεκαετία. Ωστόσο υπάρχουν και άλλοι υπολογιστές ασύμβατοι με το συγκεκριμένο πρότυπο που λειτουργούν με διαφορετικό λειτουργικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι υπολογιστές της Apple οι οποίοι είχαν μικρό μερίδιο αγοράς τη δεκαετία του 90 παρά το γεγονός πως ήταν από τους πρωταγωνιστές της προηγούμενης δεκαετίας.

Η τεχνολογία για φορητούς υπολογιστές βελτιώνεται, ωστόσο βρισκόμαστε σε μια εποχή που ο φορητός υστερεί αρκετά από τον επιτραπέζιο υπολογιστή. Επιπλέον αρχίζουν να δημιουργούνται νέες κατηγορίες υπολογιστικών μηχανών. Μικρές σε μέγεθος συσκευές, τα λεγόμενα γκάτζετ, που εισάγουν την ιδέα του υπολογιστή τσέπης αν και όχι με μεγάλη επιτυχία. Στη δύση της δεκαετίας είχαμε και την άνθιση των κινητών τηλεφώνων που έμελε να κατακτήσουν την αγορά τα επόμενα χρόνια και μελλοντικά να επαναφέρουν με επιτυχία την ιδέα του υπολογιστή τσέπης.

Οι εκτυπωτές της δεκαετίας

Την περίοδο αυτή ο χρήστης σιγά σιγά απομακρύνεται από τους κρουστικούς εκτυπωτές και τη θέση τους παίρνουν οι εκτυπωτές Inkjet που γίνονται πολύ δημοφιλείς μέσα στην δεκαετία. Οι συγκεκριμένοι εκτυπωτές συνδυάζουν αρκετά πλεονεκτήματα, με το κυριότερο την έγχρωμη και αθόρυβη εκτύπωση. Τέρμα πια ο αποκρουστικός θόρυβος των κρουστικών εκτυπωτών και οι πρόχειρες ασπρόμαυρες εκτυπώσεις. Ο μέσος κάτοχος υπολογιστή ακόμα και με λίγα σχετικά χρήματα έχει στη διάθεση του ένα αξιοπρεπές μηχάνημα για να καλύπτει τις ανάγκες γραφείου. Στα τέλη της δεκαετίας γίνονται σχετικά προσιτοί και οι Laser εκτυπωτές με την υψηλή ανάλυση τους. Φυσικά κάποιος για να αποκτήσει ένα τέτοιο μοντέλο πρέπει να πληρώσει αρκετά χρήματα. Για παράδειγμα ο HP LaserJet 4000 στα τέλη του 90 κοστίζει περίπου 1000 δολάρια.

Επιγραμματικά

Ο κάτοχος υπολογιστών μεταξύ 1990 και 2000 μπορούσε να έχει σε προσιτή τιμή έναν υπολογιστή αρκετά πιο ισχυρό από τους υπολογιστές της προηγούμενης δεκαετίας. Η έγχρωμη οθόνη με ανάλυση πάνω από 1000 pixel και το παραθυρικό περιβάλλον αποτελούν στάνταρ. Εφαρμογές όπως οι ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες και τα τρισδιάστατα παιχνίδια γίνονται πραγματικότητα. Το λογισμικό προσαρμόζεται στο νέο γραφικό περιβάλλον ενώ το ξεκίνημα του παγκόσμιου ιστού δείχνει πως μια νέα εποχή ανατέλλει στο χώρο των υπολογιστών.

Συνέχεια - Ιστορία υπολογιστών (Δεκαετία 2000 - 2010) (Α' μέρος)